Sürdürülebilirlik Yönetim Sistemi
Sürdürülebilirlik yönetim sistemi kurmak, bir organizasyonun ekonomik, çevresel ve sosyal alanlarda sürdürülebilirlik performansını yönetmesine odaklanan stratejik yaklaşımı ifade eder. Sürdürülebilirlik çalışmalarında sürekliliği sağlamak ve çeşitli risklere karşı dirençli olmak adına kuruluşların daha sistematik şekilde hazırlıklı olmalarına yardımcı olur. Benzer yaklaşımı kalite, çevre, iş sağlığı ve güvenliği, bilgi yönetim sistemlerinde de görebiliyoruz. Bu sistemler, bir organizasyonun etkin bir şekilde çalışmasını, hedeflerine ulaşmasını ve sürdürülebilir bir başarı elde etmesini sağlamak için önemlidir.
Sürdürülebilirlik çalışmalarını standart hale getirebilmek adına sistematik yaklaşım ve çerçeve oluşturmak başka ne gibi faydalar sağlar?
- Kuruluş içinde sistemler, iş süreçlerini standartlaştırarak ve optimize ederek daha etkin ve verimli bir çalışma ortamı oluşturur. Bu, kaynakların daha etkili bir şekilde kullanılmasını sağlar.
- Sürdürülebilirlik raporlaması yapılabilmesi için bir araya gelmesi gereken bir çok veri ve bilginin sistematik olarak toplanması ve yönetilmesi için alt yapı oluşturur.
- Sürdürülebilirlik raporlamasının temeli olan “öncelik analizi” yapılabilmesi için farklı süreç yöneticilerinin bir araya gelerek sistematik çalışmalar yapmasına yardımcı olur.
- Belirlenmiş sistemler, hataların ve risklerin azaltılmasına yardımcı olabilir. Standart prosedürler ve kontroller, iş süreçlerindeki potansiyel hataları önceden tanımlamaya ve düzeltmeye olanak tanır.
- Sürdürülebilirlik çalışmaları için organizasyon içinde görev tanımlamaları yapılmasına yol gösterir.
- Sürdürülebilik yönetim sistemi, organizasyonların uzun vadeli stratejik hedefler belirlemelerine yardımcı olur. Sürdürülebilirlik, gelecek nesiller için kaynakları koruma ve organizasyonun sürdürülebilir bir şekilde büyümesini sağlama amacını taşır.
- Sürdürülebilik çabalarına katılım, çalışanların motivasyonunu artırabilir. Çalışanlar, sosyal ve çevresel sorumlulukları olan bir şirkette çalışmanın gururunu yaşayabilir ve bu, şirket içinde bir pozitif çalışma kültürü oluşturabilir.
- Birçok ülkede çevresel ve sosyal sorumlulukları düzenleyen yasal düzenlemeler bulunmaktadır. Sürdürülebilik yönetim sistemi, bu yasal gereksinimlere uyum sağlamak ve organizasyonun itibarını korumak için bir çerçeve sunar.
- Sürdürülebilik, tüketiciler, yatırımcılar ve iş ortakları arasında giderek daha önemli hale gelmektedir. Sürdürülebilirlik çabaları, müşteri sadakati kazanmak, yeni pazarlara açılmak ve yatırımcıların dikkatini çekmek için bir rekabet avantajı sağlayabilir.
- Sürdürülebilik yönetim sistemi, bir organizasyonun çevresel etkilerini değerlendirip azaltmasına olanak tanır. Bu, enerji kullanımını optimize etmek, atık miktarını azaltmak ve karbon ayak izini küçültmek gibi önlemleri içerir. Bu sayede çevresel sürdürülebilirliği destekler ve doğal kaynakları daha etkili bir şekilde kullanmayı sağlar.
Sürdürülebilirlik Yönetim Sistemi Nasıl Kurulur?
Sürdürülebilirlik yönetim sistemini kurarken ISO tarafından yayınlanan “Yüksek Seviyeli Yapı” dediğimiz Annex SL bakış açısını ve Planla – Uygula – Kontrol Et ve Önlem Al yani PUKÖ döngüsü yaklaşımı ile sistem kurulması için çalışmalar gerçekleştirilir.
Sistemin kurulacağı kuruluşun çerçevesi tanımlandıktan sonra, üst yönetimin liderliği ile çeşitli konularda politikalar oluşturulabilir. Sürdürülebilirlik politikası, iş etiği politikası, insan hakları politikası, rüşvet ve yolsuzluk politikası, sürdürülebilir tedarik zinciri politikası, çevre politikası, iş sağlığı ve güvenliği politikası, kurumsal sosyal sorumluluk politikası, iklim değişikliği politikası örnek olarak verilebilir.
Operasyonel olarak gerçekleştirilecek çalışmaları tanımlamak adına risk ve fırsat değerlendirme çalışması gerçekleştirilir. Sürdürülebilirlik risk ve fırsat değerlendirmesi, iklim değişikliği, sosyal sorumluluk, çalışma koşulları, çalışan hakları, iş sağlığı ve güvenliği, tedarik zinciri gibi temel konuları kapsadığı gibi bir çok konu başlığı ile detaylandırılır.
Risk ve fırsat analizinin çıktıları doğrultusunda operasyonel çalışmalar tanımlanır. Doküman yönetimi ve bilginin yönetilebilirliği açısından kayıt tutulması oldukça önemlidir. ISO’ya ait yönetim sistemlerinin 7.5 maddesinde belirtilen kurallar uygulanabilir.
PUKÖ döngüsü bakış açısını ile ilerlediğimizde, kontrol etme basamağına gelmiş bulunuyoruz. Kontrol etmek amacıyla benzer şekilde iç denetimler yapılarak ve yönetim gözden geçirme toplantıları gerçekleştirilir. İç denetim için, denetçi yetiştirmek ve denetim soruları oluşturmak faydalı olabilir. İç denetim soruları şirket özelinde tanımlanmış olan “önceliklendirme analizi” göz önünde bulundurularak yapılır.
Kontrol etme basamağında tespit edilen tüm eksikler, önlem alma aşamasına geçtiğimizde bizlere veri sağlayacak olmasından dolayı sistemin iyileştirmesine olanak tanır.
Sürdürülebilirlik Yönetim Sistemi kurulumu çalışmalarında hangi standartlar fayda sağlar?
- ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Sistemi Standardı
- ISO 45001:2018 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı
- ISO 50001:2018 Enerji Yönetim Sistemi Standardı
- SA8000 Sosyal Sorumluluk Standardı
- ISO/TS 14092:2020 İklim Değişikliği Adaptasyonu Standardı
- ISO 14068-1:2023 İklim Değişikliği Yönetimi Standardı
- ISO 14064-1:2018 Sera Gazları – Bölüm 1: Sera gazı salımlarının ve uzaklaştırmalarının kuruluş seviyesinde hesaplanmasına ve raporlanmasına dair kılavuz ve özellikler
- TS EN 31010 Risk Yönetimi - Risk değerlendirme teknikleri
- TSRS 1 ve 2 - Türkiye Raporlama Standartları
- GRI Standartları
- GHG Protokolü
- Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (17 Temel Amaç)
Sistem kurulması için danışmanlık ve eğitim desteklerinden faydalanmak isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz.